Tuesday, December 23, 2008

जीवनाचा आनंद

एकदा लग्न झालं की, आपलं आयुष्य सुखात जाईल असं आपल्याला वाटत असतं...
असं वाटण्याची जागा मग, मुल झालं की....मोठं घर झालं की..... अशा अनेकांच्या आशा अंगाने वाढतच जाते. दरम्यानच्या काळात, आपली मुलं अद्याप मोठी झालेली नाहीत. ती जरा मोठी झाली की सारं ठिक होईल अशी आपण मनाची समजुत घालतो. मुलांच्या वाढत्या वयात, त्यांच्या भवितच्याच्या सुंदर स्वप्नांनी आपण आपले दिवस सजवत असतो. मुलं जरा करती सवरती झाली की सारं कसं आनंदानं भरुन जाईल, असं आपल्या वाटत असतं. आपण नवरा-बायको जरा नीट वागायला लागलं की....आपल्या दाराशी एक गाडी आली की...आपल्याला मनाजोगी सुट्टी मिळाली की...निवृत्त झालो की...आपलं आयुष्य कसं सुखानं भरुन जाईल, असं आपण स्वत:शीच घोकत असतो.

खरं असंय, की आनंदात असण्यासाठी, सुखात असण्यासाठी आत्ताच्या वेळेपेक्षा दुसरी योग्य वेळ कोणतीही नाही. आयुष्यात आव्हानं तर असणारच आहेत. ती स्विकारायची आणि ती झेलता झेलता आनंदी राहायचा निश्चय करायचा हेच बरं नाही का?
जगायला - खरोखरीच्या जगण्याला - अद्याप सुरुवात व्हायचीय , असं बराच काळ वाटत राहतं. पण, मध्ये बरेच अडथळे असतात. काही आश्वासनं पाळायची असतात, कोणाला वेळ ध्यायचा असतो, काही ऋण फेडायचं असतं...आणि अगदी शेवटी कळतं , की ते अडथळे म्हणजेच जीवन होतं.

या दृष्टीकोनातुन पाहिलं की कळतं, आनंदाकडे जाणारा कोणताही मार्ग नाही..
आनंद हाच महामार्ग आहे... म्हणुन प्रत्येक क्षण साजरा करा.

शाळा सुटल्यावर... पुन्हा शाळेत जाण्यासाठी... वजन चार किलो कमी होण्यासाठी... वजन थोडं वाढण्यासाठी.... कामाला सुरुवात होण्यासाठी... एकदाचं लग्न होऊन जाऊदे म्हणुन...शुक्रवार संध्याकाळसाठी... रविवार सकाळसाठी... नव्याको-या गाडीची वाट बघण्यासाठी...पावसासाठी... थंडीसाठी.... सुखद उन्हासाठी... महिन्याच्या पहिल्या तारखेसाठी आपण थांबुन राहिलेलो असतो.

एकदाचा तो टप्पा पार पाडला की, सारं काही मनासारखं होईल अशी आपणच आपली समजुत घातलेली असते. पण, असं काही ठरवण्यापुर्वी आनंदी होण्याचं ठरवा. आता जरा या पुढे दिलेल्या पश्नांची उत्तरं द्या पाहु -
१. जगातल्या पहिल्या दहा सर्वात श्रीमंत माणसांची नावं सांगा पाहु.
२. गेल्या पाच वर्षात विश्वसंदरी किताब मिळवणा-यांची नावं आठवतायत?
३. या वर्षीच्या पाच नोबेल विजेत्यांची नावं सांगता येतील?
४. गेल्या दोन वर्षात ऑस्कर विजेत्यांची नावं लक्षात आहेत का?....

हं! काहीतरीच काय विचारताय? असं वाटलं असेल ना तुम्हाला? पण असं वाटलं नसलं तरी या प्रश्नांची उत्तरं देनं तसं सोपं नाहीच, नाही का? टाळ्यांचा कडकडात हवेत विरुन जातो...पदकं आणि चषक धुळ खात पडतात..जेत्यांचाही लवकरच विसर पडतो..

आता या चार प्रश्नांची उत्तरं द्या पाहु -
१. तुमच्यावर ज्यांचा प्रभाव आहे, अशा तीन शिक्षकांची नावं सांगा बरं.
२. तुम्हाला अगदी तातडीची गरज असताना मदत करणा-या तीन मित्रांची नावं सांगता येतील?
३. आपण म्हणजे अगदी महत्त्वाची व्यक्ती आहोत, असं तुम्हाला वाटायला लावणा-या एखाद-दोघांची नावं सांगता येतील तुम्हाला?
४. तुम्हाला ज्यांच्या बरोबर वेळ घालवायला आवडतो अशा पाच जणांची नावं सांगा बरं.

क्षणभर विचार करा... आयुष्य अगदी छोटं आहे. तुम्ही कोणत्या यादीत असाल? काही अंदाज लागतोय? मी सांगतो...जगप्रसिद्ध व्यक्तिंच्या यादीत तुमचं नाव नक्कीच नाहिये! पण हा मेल ज्यांना आवर्जुन पाठवाव असं मला वाटलं, त्या यादीत तुमचें नाव नक्कीच आहे....

आता एक गोष्ट. काही वर्षापुर्वीची. सिएटलच्या ऑलिम्पिकमध्ये शंभर मीटर धावण्याच्या स्पर्धेत सहभागी झालेलेले नऊ स्पर्धक स्पर्धा सुरु होण्याच्या संकेताची वाट पहात जय्यत तयारीत उभे होते. ही सारी मुलं शारीरीक किंवा मानसिकदृष्ट्या अपंग होती. पिस्तुलाचा आवाज झाला आणि शर्यत सुरु झाली. सा-यांनाच पळता येत होतं असं नाही भाग घ्यायचा होता आणि महत्त्वाचं म्हणजे जिंकायचं होतं. धावता धावता एकाचा तोल गेला. काही गोलांट्या काऊन तो पडला आणि रडु लागला. त्याच्या रडण्याचा आवाज ऐकुन अन्य आठही जण पळायचे थांबले. सारे मागे फिरले... सारे जण...
"डाउन सिन्ड्रोम"ची व्याधी असलेली एक मुलगी त्याच्याजवळ बसली. तिने त्याला मिठी मारली आणि विचारलं "आता बरं वाटतंय?"
मग सा-यांनी त्याला उभं केलं आणि अंतिम रेषेपर्यंत सारे खांद्याला खांदा लावुन चालत गेले.
ते दृष्य पाहुन मैदानावर उपस्थित असलेले सारेजण हेलावुन गेले. उभे राहुन मानवंदना देत सा-यांनी टाळ्यांचा कडकडात केला. बराच काळ त्या टाळ्यांचा आवाज आसमंतात गुंजत होता...त्यावेळी तिथे उपस्थित असलेली मंडळी अजुनही त्या घडनेची आठवण काढतात.

का? कुठेतरी आत खोलवर आपल्याला प्रत्येकाला ठाऊक असतं की आयुष्यात सर्वात महत्त्वाची गोष्ट असते ती स्वतःसाठी जिंकण्यापेक्षा कीतीतरी मोठी असते.

आयुष्यात सर्वात महत्त्वाची गोष्ट असते ती म्हणजे इतरांना जिंकायला मदत करणं. त्यासाठी वेळेप्रसंगी आपला वेग कमी करावा लागतो किंवा अगदी शर्यतच बदलावी लागते.

शक्य तितक्या लोकांना हे सांगा. त्यानं आपलं हृदयपरिवर्तन घडुन येईल... कदाचित इतरांचही...दुसरी मेणबत्ती लाव्ण्यासाठी वापरल्याने पहिल्या मेणबत्तीचं काहीच कमी होत नाही... नाही का?

- ई-मेल फौरवर्ड..(Guru)

Monday, December 22, 2008

जागो !!!

मुंबईवर वेळोवेळी, वेगवेगळ्‍या तर्‍हांनी हल्‍ले झाले. हल्‍लीत तर भारतभर कुठे ना कुठे बाँब ब्‍लास्‍ट होतच आहेत. त्‍यानिमित्‍ताने सुरक्षा, पोलिस यंत्रणा इ. चा आढावा घेण्‍याचा सपाटाच लागला आहे. आपल्‍यापैकी प्रत्‍येकानेही सजग नागरिक बनून या ना त्‍या प्रकारे आपआपली मतं व्‍यक्‍तं केली. कोणी कोणाला दोष दिला, राजकारण्‍यांची धिंड काढली. वैयक्‍तिक पातळीवर जागं होण्‍याची गरज आहे हाही एक सूर ऐकायला मिळाला. प्रत्ये‍क भारतीय अंतरंगातून ढवळून निघालाय. महिनाभरापुर्वीचे हल्‍ले अजूनही सगळे विसरले नाहियेत. कित्‍येकजण अजून ह्‍या धक्‍यातून सावरले नाहियेत. जखमा अजुन ताज्‍याच आहेत. तर अशा पिरस्‍थितीत प्रत्‍येकाने आपली जबाबदारी ओळखणं आवश्‍यक आहे.
नव्‍या वर्षाचे वेध लागणं साहजिक आहे. पण भूतकाळातल्‍या चुकांची पुनरावृत्ती होणार नाही याची खबरदारी आपणंच घ्‍यायला हवी. पोलिस आणि इतर सुरक्षा यंत्रणांवर तसाही भार आहेच. त्‍यात आपण अजून भर नको टाकूयात. आपण नवीन वर्षाचे स्‍वागत जरुर करुयात पण जाणार्‍या वर्षातील घटनांना श्रद्‌धांजली देत, येणार्‍या वर्षात आनंद आणि शांतता पसरवूया.


- सोनल मोडक

मुंबई मेरी जान

परवा मुंबई मेरी जान नावाचा एक सिनेमा पाहण्‍‍यात आला. जुलै २००६ च्‍या घटनेचा परीणाम वेगवेगळ्‍या स्‍‍तरातील लोकांवर कसा झाला ह्‍याचे परिणामकारक चित्रण सिनेमात केले आहे. सिनेमा थोडा documentry च्या ढंगाने गेला आहे पण तुम्हाला तो विचार करायला लावल्‍‍याशिवाय राहत नाही.

एक टीव्ही जर्नालिस्‍‍ट, एक मोठ्‍या इंटरनँशनल फर्म मधे काम करणारा सजग नागरीक, आठवड्‍याभरात रिटायर होणार असलेला पोलिस हवालदार, त्याच्‍याच हाताखाली काम करणारा त्याचा sub-ordinate, एक चहा-काँफि vendor, हातात काही काम नसणारा हिंदुत्ववादी तरुण ह्‍यांच्याभोवती कथा फिरते.

प्रत्यक्ष अप्रत्यक्षरित्या ती एक घटना ह्‍यासर्व पात्रांमधल्या काही चांगल्या काही वाईट प्रवृत्ती समोर आणते.

निखिल अगरवाल, एका international corporate firm मधे काम करणारा concious citizen. A firm believer in save environment drive. Is totally against the use of plastic and is very much for non-pollution. so much so that commutes by public transport deliberately to reduce traffic and pollution.

११ जुलै २००६ च्‍या संध्याकाळी, लोकल ची वाट पाहत असतांना अचानक भेटलेल्या एका मित्राच्‍या सांगण्यावरुन त्‍याच्या बरोबर सेकण्ड क्‍‍लास चा डबा पकडतो. आणि काही मिनिटातच त्याच्‍या नेहमीच्या फर्स्ट क्‍‍लास च्‍या डब्‍यात बाँब ब्लास्‍‍ट होतो.

परिणाम सगळ्‍यांनाच उध्‍‍वस्‍‍त करुन टाकणारे असतात. निखिल आतून हादरलेला, त्‍‍याची देशभक्‍ती डळमळीत झालेली. system वरचा विश्‍‍वास पुर्णपणे घालवून बसतो.

सुरेश, हिंदुत्‍‍ववादी, हातात काम नसलेला तरुण. ज्याच्‍या मनात तसेही मुसलमानांविरोधी विचार असतात, तो त्यांचा अजुनच द्‍वेष करायला लागतो.

तुकाराम पाटील, पोलिस हवालदार, भोवतालचे संपूर्ण भान असलेला, हतबल, सामान्‍‍य माणूस. इतकी वर्ष पोलिसात काम करुनही, हातून एकही मोठे काम घडू शकले नाही हा सल मनात बाळगुनच आठवड्‍याभरात रिटायर होणार असतो. तिरकस विनोदांतून आपली अस्वस्‍‍थता बाहेर काढतो राहतो.

नव्याने लग्‍‍नं झालेला तुकारामचा subordinate, सुनील कदम. निराशा अशी की एक दिवस तो आत्म‍हत्‍येचा प्रयत्‍न करतो. समाजात मिळालेलं दुय्‍यम स्‍थान, हलकी वागणूक या सगळ्‍याचा खुन्‍नस म्‍हणूनच की काय, थाँमस परिस्‍थितीचा फायदा उठवतो. आसूरी आनंदात समाधान शोधतो.

रुपाली जोशी, तडफदार टीवी पत्रकार. घडलेल्‍या घटना तिला तिच्‍या तत्‍वांचीच फेरतपासणी करायला भाग पाडतात.

परेश रावलचा हवालदार फार अस्‍वस्‍थ करुन जातो. आपल्‍या संवेदना ढवळून काढणारा हा सिनेमा प्रत्‍येकाने बघावाच असा.

- सोनल मोडक

Saturday, December 20, 2008

अ ब क ड

आई, बाबा, आजी, सुशा, आबा, काका, काकू, दादा, दीदी, ताई, हातू, चिऊ, काऊ, माऊ, शूज, बाप-रे, शीशी-शूशू.....अजुनही बरंच काही...ही आहे माझ्‍या अमलची शब्‍दसंपदा. आता ह्‍या सगळ्‍या शब्‍दांना हळूहळू अर्थही
मिळायला लागला आहे...मी म्‍हणते माझे शब्‍द हरवलेत...म्‍हणून आता ठरवलंय सगळं नव्‍यानी अमलबरोबर पुन्‍हा शिकायचं. नव्‍यानी जग पाहायचं.

वासुदेव

"सकाळच्‍या प्रहरी हरिनाम बोला, वासुदेव आला हो, वासुदेव आला..."

अलिकडे आमच्‍या काँलोनीत हे शब्‍द न् सूर सकाळी सकाळी कानी पडतात. पंढरपूरहून आलेले (हे आपलं माझं गृहितक) हे वासुदेव इथे दारोदारी फिरतात. वासुदेवाची आठवण माझ्‍या लहानपणीची. सकाळच्‍या हव्‍याहव्‍याशा वाटणार्‍या थंडीत, शाळेत जाताना वासुदेवाचं नियमित दर्शन‍ व्‍हायचं. पण हळूहळु हि आठवण वासुदेवाबरोबरच विरुन गेलेली.

आजकाल ह्‍या भटक्‍या समाजातील कलाकारांची भ्रमंती कमी झालेली दिसते. त्‍यांचे दर्शन घडायचे ते TV किंवा जुन्‍या मराठी सिनेमातूनच. पण पिढ्‍यान्‌पिढ्‍या हा वारसा जपलेली ही काही मंडळी अजुनही आहेत.
आमच्‍या इथल्‍या cosmo काँलोनीत सध्‍या हे कुतुहलाचा विषय बनलेले आहेत.

Thursday, December 18, 2008

How many of these 100...

Recently i came across an interesting post on a blog named "gappa".
while scrolling down through posts read through this very interesting post where the writer has listed 100 things. thought of trying myself at it on the verge of entering a brand new year. the list came in handy, minus the efforts to compile one of my own !!!
(am sure if i sit down n take efforts to compile one it'll go beyond 100....nonetheless !!)

So here I go-

1. Started my own blog
2. Slept under the stars
3. Played in a band
4. Visited Hawaii
5. Watched a meteor shower
6. Given more than I can afford to charity
7. Been to Disneyland/world
8. Climbed a mountain
9. Touched a cobra/snake
10. Sung a solo
11. Bungee jumped
12. Visited Paris
13. Watched lightning at sea
14. Taught myself an art from scratch
15. Adopted a child
16. Had food poisoning
17. Walked to the top of the Kutub Minaar
18. Grown my own vegetables
19. Seen the Mona Lisa in France
20. Slept on an overnight train
21. Had a pillow fight
22. Hitchhiked
23. Taken a sick day when you’re not ill
24. Built a Divali fort- "killa"
25. Held a lamb
26. Gone swimming in the Ganga
27. Run a Marathon
28. Ridden in a houseboat in the Dal lake in Kashmir
29. Seen a total eclipse
30. Watched a sunrise or sunset
31. Hit a sixer (cricket)
32. Been on a cruise
33. Seen Niagara Falls in person
34. Visited the birthplace of my ancestors
35. Visited an Adivasi community ("pada")
36. Taught myself a new language
37. Had enough money to be truly satisfied
38. Seen the Taj Mahal (monument, not hotel) in person
39. Gone rock climbing
40. Seen the Himalayas
41. Sung karaoke
42. Seen the eruption of a volcano
43. Bought a stranger a meal at a restaurant
44. Visited the US
45. Walked on a beach by moonlight
46. Been transported in an ambulance
47. Had my portrait painted
48. Gone deep sea fishing
49. Been to VaishhnoDevi
50. Been to the top of the Eiffel Tower in Paris
51. Gone scuba diving or snorkeling
52. Visited a Masjid
53. Played in the mud
54. Gone to a drive-in
55. Been in a movie
56. Visited the Great Wall of China
57. Started a business
58. Taken a martial arts class
59. Visited Russia
60. Served as a volunteer at a public meeting
61. Helped someone not related to you , with studies
62. Gone whale watching
63. Got flowers for no reason
64. Donated blood, platelets or plasma
65. Gone parasailing
66. Visited a Nazi Concentration Camp
67. Bounced a check
68. Flown in a helicopter
69. Saved a favorite childhood toy
70. Visited the Lincoln Memorial
71. Eaten karela happily
72. Pieced a quilt
73. Stood at the Gateway of India recently, after 26/11
74. Toured Kashmir
75. Been fired from a job
76. Seen the Changing of the Guards at the Wagah border between Ind-Pak
77. Broken a bone
78. Been on a speeding motorcycle
79. Seen the Grand Canyon in person
80. Published a book
81. Visited the Parliament in New Delhi
82. Bought a brand new car
83. Walked in KanyaKumari
84. Had my picture in the newspaper
85. Read the entire Bhagwad Geeta
86. Visited the Rashtrapati Bhavan in Delhi (President of India residence)
87. Killed and prepared an animal for eating
88. Had chickenpox
89. Saved someone’s life
90. Sat on a jury
91. Met someone famous
92. Joined a book club
93. Lost a loved one
94. Had a baby
96. Swam in the Indian Ocean
97. Been involved in a law suit
98. Owned a cell phone
99. Been stung by a bee
100. Ridden an elephant

the count has not gone beyond 43!!! am fortunate that I still have so many hings to do!!
P.S. am soon going to prepare my own wishlist !!!

Wednesday, December 17, 2008

The body or the soul, sexuality or spirituality, real or surreal, life or death...
What is the ultimate reality?
Is denial of the body the only path to a higher realm of consciousness?
Why can't physicality and spirituality go hand in hand?
Why is succumbing to the bodily needs an obstacle to spiritual progress?

Monday, December 08, 2008

प्रातिनिधीक

दूरपर्यंत रस्‍ता जिथवर दिसतोय तिथवर गाड्‍याच गाड्‍या. एखादी गाडी मिलिमीटरभर हलेल इतकीही जागा नाही.
५ मिनिटं......१०मिनिटं.........१५ मिनिटं.........माहित नाही अशी किती मिनिटं मोजली.
अजुनही मी तिथेच आहे...अडकलेली. कधी सुटणार हा ट्राफीक जाम? कधी थांबणार मनाची ही घुसमट? हवाय
फक्‍तं एक मोकळा श्‍वास....छातीभरुन !!!

प्रार्थना

एक आदिमानव ते एक अतिप्रगत मानव असा माझा प्रवास बराच लांबवरचा झाला. एक बुद्‍धीमान प्राणी,
माणूस म्‍हणून मी इथवर येईन असा विचारही कधी केला नव्‍हता मी.
मी अतिप्रगत - पण बंदुकीच्‍या एका गोळीलाही माझं मला तोंड नाही देता येत. माझी शकलं-शकलं उडतात.
मी अतिप्रगत - पण मला माझ्‍या शत्रुचा चेहरा नाही ओळखता येत. पाठीमागून नाही तर समोरून वार करून
शत्रू मला चीत करतो.
मी अतिप्रगत - मी असा भावनाविवश की मी कोणाला मरतांना नाही पाहू शकत कारण मी कोणाला मारत नाही.
मी अतिप्रगत - स्‍वत:भोवती चार भिंतींचं जग उभारून मनाला खोटंच समाधान देत राहतो की मी इथे सुरक्षित
आहे. त्‍याबाहेर कोणालाही मदत करायची माझी तयारी नाही.
मी तत्‍वनिष्‍ठं. पण माझ्‍या तत्‍वांचं सामर्थ्‍य माझं मलाच ज्ञात नाही. शत्रू समोरुन माझ्‍या घरात शिरून माझ्‍या
स्‍वप्‍नांचा चक्‍काचूर करुन जातो. ना मी शस्‍त्र बाळगतो ना मी ते चालवायला शिकलोय.
स्‍वत:ची शिकार स्‍वत: करणं तर सोडाच, पण स्‍वत:चा बचावही मी स्‍वत: करु शकत नाही.


पण मनाच्‍या शक्‍तीवरचा माझा विश्‍वास अजून डळमळला नाहीए. प्रार्थनेचं सामर्थ्‍य मी जाणतो. मी प्रार्थना करु शकतो.
स्‍वत:च्‍या आणि इतर सर्व मित्रांच्‍या सुरक्षिततेसाठी आणि शांततेसाठी !!!